| z archidiecezji . . .: Stanisław (Stanisław Konstanty), syn Józefa i Sośnickiej, ur. w Potarzycy 1871.6/XI. r. (LB Potarzyca), właściciela Dębicza z folwarkiem Brzeziak w pow. średz. (695 ha), kupił 1907 r. od Krzysztoporskiego Dobczyn (ok. 1.300 m.m.) p. śrem. (Dz. P.). Kawaler orderu Pol. Rest., umarł w Poznaniu 1937.24/X. r., pochowany w Mącznikach (ib.)
|
| działalność: Równocześnie, oprócz zarządzania majątkiem, Stanisław energicznie włączył się w lokalną działalność społeczną.. Bodajże jego pierwszą funkcją społeczną było administrowanie średzkim Domem Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo (Szarytki). Współpraca z siostrami trwała bardzo długo i była różnorodna. Gdy postanowiły one wybudować w Środzie nowy szpital przy obecnej ulicy Żwirki i Wigury, powołano Caritas, który miał wspomagać tę inicjatywę. W tej organizacji aktywnie, obok innych okolicznych ziemian (hr. Bniński, hr. Mańkowski, Stablewski) działał Stanisław Madaliński. Po wybudowaniu i uruchomieniu szpitala wszedł on w skład jego pierwszej Rady Nadzorczej. Oprócz niego działali w niej Ignacy hr. Mielżyński z Iwna, ksiądz prałat Okoniewski z Bnina, ksiądz kanonik Poturalski z Winnej Góry i Kazimierz Kubicki ze Środy. Po śmierci ojca Stanisław przejął po nim także funkcję członka Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Środzie. Piastował ją aktywnie i bardzo długo.Znaczącą firmą w Środzie, założoną na koniec 1912 roku, była Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa,,Rolnik". Ta duża spółdzielnia zajmowała się skupem i sprzedażą artykułów rolnych. Stanisław Madaliński należał do czołowych działaczy w tej bardzo przydatnej firmie. Angażował się on również w budowę i rozbudowę średzkiej kolejki wąskotorowej, której trasa przebiegała przecież przez Dębicz.
Pod koniec I wojny światowej zaczęto tworzyć różne nowe instytucje polskie. W Środzie już na przełomie października i listopada 1918 r. utworzono Radę Ludową. Do czołowych działaczy tej instytucji, mającej charakter polskiej władzy wykonawczej na terenie formalnie wciąż pruskim, znowu należał St. Madaliński. Wkrótce postanowiono zorganizować w Poznaniu ważne obrady Polskiego Sejmu Dzielnicowego. Odbył się on w dniach od 3 do 5 grudnia 1918 r. Wcześniej na licznym wiecu w Środzie wybrano 20 delegatów reprezentujących całą polską ludność w powiecie (jeden delegat reprezentował około 2,5 tysiąca mieszkańców). Jednym z tych delegatów był także Stanisław K. Madaliński. W czasie powstania wielkopolskiego rodzina Madalińskich bardzo wspomagała polskich żołnierzy pod względem zaopatrzenia w żywność.
Po wybiciu się Polski na niepodległość, aktywność S. Madalińskiego jeszcze wzrosła. Wszedł on w skład pierwszego Wydziału Powiatowego, utworzonego na początku 1919 r. Wydział ten był najwyższą władzą samorządową w powiecie.
W roku 1920 kilku działaczy z powiatu średzkiego (A. Bniński, A. Woźny, St. Madaliński) przystąpiło do założenia w Środzie Towarzystwa Akcyjnego Przędzalnia i Tkalnia. Początkowy kapitał w wysokości 2 milionów marek polskich, wkrótce podniesiono do 25 milionów. Nowa fabryka, zatrudniająca 40 osób, ruszyła w maju 1921 roku i w następnym wyprodukowała 41 tysięcy metrów płótna. Niestety, na skutek szalejącej inflacji i braku środków finansowych, fabryka ta w 1925r. upadła.
W 1921 r. podjęto w Środzie inicjatywę budowy tanich domów mieszkalnych. W tym celu utworzono Spółkę Ziemską. I znów na czele tej instytucji stanęli A. Bniński jako prezes i Stanisław Madaliński w roli wiceprezesa. Spółka ta nabyła tereny w rejonie ulic Kościuszki i szosy kórnickiej i rozpoczęła budowy. Dużo czasu poświęcał St. Madaliński największej fabryce w Środzie czyli Cukrowni, gdzie przez wiele lat był znowu Prezesem Rady Nadzorczej.
W okresie międzywojennym, za swe zasługi dla kraju, Stanisław Madaliński otrzymał szereg odznaczeń państwowych, w tym wprowadzony w 1921 r. ważny Order Odrodzenia Polski (Polonia Restituta). |
